Chiến cục năm 1972 tại Việt Nam – Wikipedia tiếng Việt

Trong Chiến tranh Việt Nam, Chiến cục năm 1972 là tổ hợp các hoạt động tấn công quân sự chiến lược của Quân đội nhân dân Việt Nam (QĐNDVN) và Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam (QGP) trên chiến trường miền Nam Việt Nam và phòng thủ đường không ở miền Bắc. Chiến cục do Bộ Chính trị Trung ương Đảng Lao động Việt Nam (nay là Đảng Cộng sản Việt Nam) chủ trương, Tổng Quân ủy Trung ương Quân đội Nhân dân Việt Nam chỉ đạo và Bộ Tổng tư lệnh Quân đội Nhân dân Việt Nam chỉ huy chung. Chiến cục này đồng thời cũng là tổ hợp các hoạt động phòng ngự, phản công của quân đội Hoa Kỳ, Quân lực Việt Nam Cộng hòa (QLVNCH) và cuộc tấn công bằng không quân của Hoa Kỳ đối với miền Bắc Việt Nam. Các chiến dịch chủ yếu của chiến cục bắt đầu từ ngày 31 tháng 3 năm 1972 và kết thúc ngày 31 tháng 1 năm 1973, ba ngày sau khi Hiệp định Paris có hiệu lực.

Các hoạt động giải trí quân sự chiến lược trong chiến cục năm 1972 diễn ra trên toàn chủ quyền lãnh thổ Nước Ta. Trong đó những địa phận hoạt động giải trí quân sự chiến lược chính là vùng Đông Nam Bộ, vùng Bắc Tây Nguyên, vùng Trị-Thiên-Huế ; những địa phận hoạt động giải trí quân sự chiến lược phối hợp là Đồng bằng Nam Bộ, Trung Trung Bộ ; những địa phận hoạt động giải trí quân sự chiến lược đất đối không là Thành Phố Hà Nội, TP. Hải Phòng, Thái Nguyên, Thanh Hóa, Vinh và những vùng lân cận .

Đây cũng là những trận đánh cuối cùng có sự tham gia của quân đội Hoa Kỳ trong Chiến tranh Việt Nam, chủ yếu là dùng không quân và hải quân. Đây cũng là năm ác liệt nhất trong Chiến tranh Việt Nam với con số thiệt hại về sinh mạng và số lượng tài sản quân sự bị phá huỷ của các bên đều ở mức cao nhất trong một năm; (kể cả số liệu mà các bên tự thừa nhận cũng như số liệu của đối phương ước tính).

Lực lượng tham chiến[sửa|sửa mã nguồn]

(xem tổng quát tại bảng so sánh)

Mặt trận Trị Thiên Huế

• Giai đoạn 1 (30/3/1972 đến 27/6/1972): Các sư đoàn bộ binh 304, 308, 324; các trung đoàn bộ binh 48, 27, 66; 3 tiểu đoàn đặc công; 2 trung đoàn tăng – thiết giáp 202, 203; 4 trung đoàn pháo binh 164, 38, 45, 84; 2 sư đoàn phòng không 376, 377[15]
• Giai đoạn 2 (28/6/1972 đến 31/1/1973): Các sư đoàn bộ binh 304, 305, 320B, 325, 312; các trung đoàn bộ binh 6, 27; 3 trung đoàn pháo binh 164, 45, 84; 4 trung đoàn cao xạ 241, 243, 250, 280, trung đoàn tên lửa phòng không 236, trung đoàn tăng – thiết giáp 203, 2 trung đoàn công binh 229, 249. 5 tiểu đoàn đặc công [16]
• Đây là mặt trận được tập trung nhiều binh lực nhất, bao gồm những đơn vị dự bị chiến lược như sư đoàn 308, các đơn vị xe tăng cơ giới. Đặc biệt ở giai đoạn sau, những đơn vị ban đầu của GĐ1 phục hồi sức chiến đấu và tăng cường hoạt động.

Mặt trận Bắc Tây Nguyên

2 sư đoàn bộ binh (2 và 320A), 4 trung đoàn bộ binh (24, 28, 95, 66), 2 trung đoàn pháo binh (40, 675), Trung đoàn cao xạ 234, 2 tiểu đoàn tăng độc lập; 2 tiểu đoàn đặc công địa phương; 2 tiểu đoàn bộ binh địa phương.

Chỉ huy chiến dịch

Tư lệnh: Thiếu tướng Hoàng Minh Thảo

Chính ủy: Trương Chí Cương, Ủy viên Ban chấp hành trung ương Đảng Lao động Việt Nam.

Mặt trận Đông Nam Bộ

Các sư đoàn bộ binh 5, 7, 9; các trung đoàn 16, 24, 271 (họp thành đơn vị C30B thuộc Bộ Tư lệnh Miền, tương đương sư đoàn); trung đoàn đặc công 429; 2 tiểu đoàn tăng; 2 trung đoàn pháo binh (45 và 75). Đây là những lực lượng được dồn vũ khí hạng nặng để tấn công.

Đóng ở phía sau các đơn vị này, QĐNDVN chỉ còn lại 3 trung đoàn 201, 205, 207 làm dự bị cuối cùng. Hầu như không còn đơn vị cấp trung đoàn nào đủ mạnh để chi viện.

Tại Bà Rịa – Long Khánh có trung đoàn Đồng Nai và 2 trung đoàn thiếu của chủ lực QK7. Tại QK8 có trung đoàn Đồng Tháp và trung đoàn 88. Tại QK9 có các tiểu đoàn thành phần của trung đoàn U Minh. Tất cả phải bám địa bàn không thể tham chiến, một số được điều động cho chiến trường phối hợp sau đó.

Chỉ huy chiến dịch

Đại diện quân ủy miền: Phạm Hùng

Đại diện Quân ủy Trung ương: Trung tướng Hoàng Văn Thái

Tư lệnh: Trung tướng Trần Văn Trà, Phó tư lệnh Quân giải phóng miền Nam Việt Nam.

Chính ủy: Thiếu tướng Trần Độ

Chiến trường phối hợp Bắc Bình Định

Sư đoàn bộ binh 3, trung đoàn 8 chủ lực khu V; hai tiểu đoàn đặc công; bộ đội địa phương

Chỉ huy chiến dịch phối hợp

Tư lệnh: Thiếu tướng Chu Huy Mân

Chính ủy: Võ Chí Công, Bí thư khu ủy khu V

Chiến trường phối hợp đồng bằng Nam Bộ

Mặt trận đất đối không ở miền Bắc của Quân đội Nhân dân Việt Nam

8 trung đoàn tên lửa đất đối không SAM-2 (238, 257, 261, 263, 265, 267, 274, 285); 16 trung đoàn pháo cao xạ; 3 trung đoàn không quân tiêm kích (trang bị MiG-17, MiG-19, MiG-21); 3 trung đoàn radar cảnh giới; 1 tiểu đoàn radar độc lập; hơn 200 trung đội súng phòng không tầm thấp.

Trị Thiên Huế

• Giai đoạn 1 (30/3/1972 đến 27/6/1972): 2 sư đoàn bộ binh (1, 3); 2 lữ thủy quân lục chiến (TQLC) (147, 258), 3 thiết đoàn (1, 17, 20), lữ dù 2 và Bộ Tư lệnh tiền phương sư đoàn dù, 9 cụm pháo (mỗi cụm 20 khẩu); 2 liên đoàn biệt động quân (BĐQ) (4, 5).[15]
• Giai đoạn 2 (28/6/1972 đến 31/1/1973): sư đoàn bộ binh 1; Sư đoàn TQLC (gồm đủ 4 lữ 147, 258, 369, 470); Sư đoàn Dù (gồm đủ 3 lữ 1, 2, 3 và lữ biệt kích dù 81); 4 thiết đoàn 11, 17, 18, 20; 3 liên đoàn BĐQ (1, 4, 7); 3 trung đoàn pháo; 1 liên đoàn không quân[16]

Bắc Tây Nguyên

2 sư đoàn bộ binh (22 và 23), 2 liên đoàn BĐQ (1,6), 14 tiểu đoàn bảo an; 3 cụm pháo (mỗi cụm 16 khẩu); Thiết đoàn 14; lữ dù 3 (đến ngày 5/5/1972), Liên đoàn Không quân số 6 (QLVNCH).

Chỉ huy chiến dịch

Tư lệnh: Trung tướng Ngô Du (đến 1/5/1972), Thiếu tướng Nguyễn Văn Toàn

Cố vấn quân sự: John Paul Vann.

Đông Nam Bộ

Các sư đoàn 5, 18, 21, 25; trung đoàn 15; lữ dù 1 và lữ biệt cách dù 81 (đến ngày 15/5/1072); các liên đoàn BĐQ 2, 8, 9; 7 thiết đoàn: 5, 6, 7, 9, 10, 13, 15; 2 trung đoàn; các liên đoàn không quân 3 và 5.

Chỉ huy chiến dịch

Tư lệnh Quân đoàn 3: Trung tướng Nguyễn Văn Minh

Tư lệnh chiến trường: Đại tá Lê Văn Hưng, Đại tá Lê Minh Đảo (sau chiến cục cả hai đều được thăng Chuẩn tướng)

Đồng bằng Nam Bộ

Sư đoàn 7, sư đoàn 9; 7 trung đoàn bộ binh độc lập; 2 trung đoàn pháo; 2 thiết đoàn; 2 giang đoàn, Liên đoàn không quân 4.

Trong quá trình chiến đấu, Hoa Kỳ còn tiến hành chiến dịch tiếp vận quy mô lớn để bổ sung cho những thiệt hại của quân VNCH thông qua 2 chiến dịch Tăng cường (Operations Enhance và Enhance Plus), được tiến hành từ tháng 5 đến tháng 12 năm 1972. Tổng thống Hoa Kỳ Richard Nixon vào ngày 17 tháng 5 đã chỉ đạo rằng phải cung cấp tối đa trang bị và vật chất cho quân VNCH càng nhanh càng tốt. Cụ thể:

• “Chiến dịch Tăng cường” đã cung cấp cho quân VNCH hàng nghìn vũ khí chống tăng, 69 máy bay trực thăng, 55 máy bay chiến đấu phản lực, 100 máy bay khác và 7 tàu tuần tra[17] Trang bị cho lục quân bao gồm 2 tiểu đoàn pháo phòng không, 3 tiểu đoàn pháo tự hành 175mm, 2 tiểu đoàn xe tăng M48A3 và 141 bệ phóng tên lửa chống tăng BGM-71 TOW[18]:511
• “Chiến dịch Tăng cường Plus” từ tháng 10 tới tháng 12/1972 cũng viện trợ rất lớn, bao gồm 234 máy bay chiến đấu phản lực F-5A và A-37 Dragonfly, 32 máy bay vận tải C-130, 277 trực thăng UH-1H, 72 xe tăng, 117 xe bọc thép chở quân, pháo binh và 1.726 xe tải[18]:512 Chi phí trang bị lên tới khoảng 750 triệu đôla (~6 tỷ đôla thời giá năm 2017).

Ngoài ra, khi hai sư đoàn Nước Hàn ( khoảng chừng 38.000 quân ) rút khỏi Nước Ta thì phần nhiều trang bị của họ cũng được trao lại cho quân VNCH. Thêm nữa, trong quy trình quân viễn chinh Mỹ rút khỏi Nước Ta, hầu hết vũ khí trong những địa thế căn cứ Mỹ đều được chuyển giao cho quân VNCH chứ không đưa về Mỹ [ 19 ] Kết quả số lượng viện trợ rất lớn này là quân VNCH vào cuối năm 1972 đã có lực lượng không quân lớn thứ 4 và lục quân lớn thứ 5 trên quốc tế xét về số lượng trang bị .

Ý đồ của những bên tham chiến và vai trò của những nước lớn có tương quan[sửa|sửa mã nguồn]

Ý đồ kế hoạch chính trị, quân sự chiến lược, ngoại giao[sửa|sửa mã nguồn]

Chân dung Đại tướng Võ Nguyên Giáp, bí thư Quân ủy Trung ươngTại cuộc họp ngày 15 tháng 8 năm 1971, những thành viên chủ chốt trong Bộ chính trị đã quyết định hành động mở một cuộc tiến công lớn vào năm 1972 trên 3 hướng kế hoạch : Trị Thiên Huế, Bắc Tây Nguyên, và Đông Nam Bộ. Trong đó, hướng Đông Nam Bộ ( tuyến Lộc Ninh – Bình Long – Chơn Thành – Bến Cát ) được chọn làm hướng tiến công chính. Hướng Trị Thiên, Tây Nguyên là những hướng tiến công thứ yếu. Đồng bằng Trung Trung Bộ và Đồng Bằng Nam Bộ là những hướng phối hợp. [ 20 ]

Điện ngày 8 tháng 3 năm 1972 của Tổng Quân ủy Trung ương gửi Trung ương cục miền Nam có đoạn viết: “Năm 1972 là năm hết sức quan trọng trong cuộc đấu tranh… trên cả ba mặt trận quân sự, chính trị, ngoại giao. Nhiệm vụ cần kíp là đẩy mạnh tấn công quân sự, chính trị, binh vận.. và ngoại giao… tạo ra một chuyển biến căn bản làm thay đổi cục diện trên chiến trường miền Nam và cả trên bán đảo Đông Dương. Buộc Mỹ phải chấm dứt chiến tranh… bằng một giải pháp chính trị… mà Mỹ có thể chấp nhận được”.[21]

Ngày 10 tháng 3 năm 1972, Bí thư thứ nhất Lê Duẩn gửi thư cho Trung ương cục miền Nam và khu ủy những khu về chiến cục năm 1972. Bức thư có đoạn viết : ” Mục tiêu của ta trong quy trình tiến độ này là tạo ra tình hình có hai chính quyền sở tại song song sống sót “. [ 22 ]Ý đồ chiến cục năm 1972 của Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Nước Ta và nhà nước Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Nước Ta không chỉ là những tiềm năng quân sự chiến lược. Ngoài tiềm năng hủy hoại được một bộ phận lớn sinh lực và vũ khí, khí tài của Quân lực Nước Ta Cộng hòa. Chiến cục này còn nhằm mục đích nâng cao vị trí hợp pháp, hài hòa và hợp lý cho sự sống sót vốn có từ trước của nhà nước cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Nước Ta cả về địa phận đứng chân, dân cư, Hà Nội Thủ Đô. v.v… ; để chuyển thế đối thoại ở Paris từ tay đôi ( Hoa Kỳ – Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ) sang bốn bên : Hoa Kỳ, Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nhà nước cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Nước Ta và Nước Ta Cộng hòa chứ không phải là tay ba như Mỹ và Nước Ta Cộng hòa cùng chủ trương ( Hoa Kỳ, Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Nước Ta Cộng hòa ). Do đó, đây là tiềm năng chính trị tối cao của Quân Giải phóng .Sau khi thống kê giám sát lại. Ngày 11 tháng 3 năm 1972, Thường vụ Tổng Quân ủy Trung ương quyết định hành động chọn hướng Trị-Thiên làm hướng tiến công chính : ” Trị Thiên từ vị trí là hướng phối hợp quan trọng chuyển thành hướng kế hoạch hầu hết nhằm mục đích hủy hoại một hầu hết sinh lực địch và lan rộng ra vùng giải phóng, góp thêm phần đổi khác so sánh lực lượng …, đổi khác cục diện cuộc chiến tranh ở miền Nam, đưa cuộc kháng chiến tiến lên một bước mới “. [ 23 ]Ngày 27 tháng 3 năm 1972, Ủy viên Bộ chính trị Lê Đức Thọ gửi điện số 119 đến Trung ương cục miền Nam : ” Nếu trong Xuân – Hè này ta diệt được một số ít sư đoàn nòng cốt, chiếm được 1 số ít vị trí quan trọng sẽ tạo điều kiện kèm theo để ta hoàn toàn có thể đánh liên tục làm cho địch bị hủy hoại và tan rã hơn nữa trong đợt Thu tiếp theo đó, … lực lượng so sánh trên mặt trận có sự đổi khác rất lớn và tác động ảnh hưởng đến hàng loạt mạng lưới hệ thống … Một đặc thù khác của cuộc tiến công này là đánh liên tục trong một thời hạn dài từ xuân – hè cho đến mùa thu, khác với những lần trước đây khi xong xuân-hè ta nghỉ một thời hạn để củng cố rồi mới lại đánh tiếp. Tuy nhiên, sau xuân-hè, ở Tây Nguyên và Nam Bộ bước vào mùa mưa nên hoạt động giải trí của nòng cốt ta có phần bị hạn chế, nhưng ở Khu V và Trị Thiên thì mùa khô còn lê dài đến tháng 8, tháng 9. Như vậy, ta phải có kế hoạch để liên tục đánh mạnh ở Khu V và Trị Thiên. Lúc đó ở Nam Bộ và Tây Nguyên phải có kế hoạch hoạt động giải trí phối hợp một cách dữ thế chủ động “. [ 24 ] Bức điện của Lê Đức Thọ cho thấy những hoạt động giải trí quân sự chiến lược của Quân Giải phóng ở miền Nam năm 1972 không phải là những chiến dịch riêng không liên quan gì đến nhau mà nằm trong một kế hoạch chiến cục lớn ( Chiến cục năm 1972 ) với tổng hợp những tiềm năng quân sự chiến lược, chính trị, ngoại giao .
Nhưng trong thực tiễn buộc những nhà chỉ huy Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Nước Ta và nhà nước Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Nước Ta phải thống kê giám sát lại kế hoạch của mình, đổi khác vị trí, tầm quan trọng của những hướng tiến công chính do không hề bảo vệ phương tiện đi lại, vũ khí phục vụ hầu cần cho những chiến dịch. Quân Giải phóng mặc dầu có nhiều văn minh tuy nhiên vẫn còn kém xa QLVNCH về trang bị, đơn cử :

Phương án tiến công[sửa|sửa mã nguồn]

Vì gặp phải những khó khăn vất vả lớn do không quân Mỹ oanh tạc mạnh dọc tuyến Đường Trường Sơn nên chỉ có hai đại đội xe tăng T54 và hai đại đội xe tăng PT76 vào đến miền Đông Nam Bộ ( B2 ), số còn lại được thay thế sửa chữa bằng xe tăng M41 chiến lợi phẩm chiếm được của QLVNCH và quân Lon Nol. Các đơn vị chức năng pháo mạnh thuộc lực lượng pháo binh kế hoạch định đưa đến Đông Nam Bộ phải dừng lại ở Bắc Tây Nguyên ( B3 ) và được lệnh chuyển hướng tham gia chiến dịch này. Cũng do sự biến hóa hướng tiến công chính được ấn định muộn nên trong thế sắp xếp của Quân Giải phóng tham gia tiến công cũng có sự biến hóa. Sư đoàn 320A chỉ nhận được Trung đoàn 52 tham gia chiến dịch Bắc Tây Nguyên, số quân còn lại sẽ được bổ trợ bằng bộ binh bảo vệ Đường Trường Sơn ( đoàn 968 bảo vệ Tây Trường Sơn ). Trung đoàn 48 và trung đoàn 64 được bổ trợ trung đoàn 27 độc lập thành Sư đoàn 320B chiến đấu tại mặt trận Trị Thiên ( B5 ) và có đến 2 trung đoàn cùng mang số 48 tham chiến ở thị xã QT. Trung đoàn 88 ( Sư đoàn 308 ) vừa tham gia xong chiến dịch Cánh đồng chum – Xiêng Khoảng ( Trung Lào ) được lệnh về hội quân với nòng cốt Sư đoàn 308 ở Tây Vĩnh Linh ( tháng 12-1971 ) .

Hướng Trị Thiên Huế

[sửa|sửa mã nguồn]

Giai đoạn I[sửa|sửa mã nguồn]

– Cánh quân phía Tây: Sư đoàn 304 ở Tây Hướng Hóa tấn công từ điểm cao 544 đến Động Toàn, phát triển đến Mai Lộc, Phượng Hoàng; phối hợp tiểu đoàn 3 (trung đoàn tăng – thiết giáp 203) đánh chiếm La Vang, TX Quảng Trị, chia cắt, cô lập sư đoàn 3 QLVNCH, lữ 147 TQLC, trung đoàn 2 (sư đoàn 3), thiết đoàn 17, các liên đoàn BĐQ 4, 5 đóng ở Bắc sông Thạch Hãn. Mục tiêu cuối cùng là đánh chiếm thị xã Quảng Trị. Yểm hộ cho hướng này có các trung đoàn pháo binh 65, 38 (đoàn Bông Lau trang bị pháo 130 mm) và Sư đoàn phòng không 377.

– Cánh quân Tây Nam: Sư đoàn 324 ở Động Ché và Đá Bàn tấn công từ Động Ngô đến Động Tranh, phát triển đến Động Ông Do và Mỹ Chánh, chia cắt, cô lập các đơn vị QLVNCH đóng từ Nam sông Thạch Hãn đến Bắc Sông Mỹ Chánh: trung đoàn 1 (sư đoàn 1), thiết đoàn 20, Bộ Tư lệnh Sư đoàn 3. Yểm hộ có hướng này có trung đoàn 365 (của mặt trận Trị Thiên).

– Cánh quân phía Bắc: sư đoàn 308 (thiếu) và trung đoàn tăng – thiết giáp 203 (thiếu) vượt sông Bến Hải tấn công các cứ điểm từ Dốc Miếu – Cồn Tiên đến Cam Lộ, phối hợp với tiểu đoàn 6 phát triển đến Lai Phước, đánh chiếm Đông Hà – Ái Tử. Các trung đoàn 27, 64 (sư 320B), 18 (sư 325),
và tiểu đoàn 7 (trung đoàn tăng 202) đánh chiếm Cửa Việt, phát triển đến Triệu Phong, sau đó tách trung đoàn 27 phối hợp với Sư đoàn 308 đánh chiếm Ái
Tử; các trung đoàn 64, 18 và tiểu đoàn 7 tấn công dọc bờ biển, phát triển đến Hải Lăng và Bắc sông Mỹ Chánh, hội quân với Sư đoàn 324, bao vây toàn bộ lực lượng QLVNCH từ Nam sông Bến Hải đến Bắc sông Mỹ Chánh. Yểm hộ cho hướng này có các trung đoàn pháo binh 154, 84; Sư đoàn phòng không 367.

– Lực lượng dự bị: sư đoàn 325 (thiếu), sư đoàn 320B (thiếu), sư đoàn 312 (mới có 1 trung đoàn đến mặt trận), tiểu đoàn 808 địa phương, trung đoàn pháo binh 45 (đoàn Tất Thắng), trung đoàn tăng – thiết giáp 202 (thiếu).

Giai đoạn II[sửa|sửa mã nguồn]

Bao vây, hủy hoại và làm tan rã những đơn vị chức năng QLVNCH đóng từ Nam Bến Hải đến Bắc Mỹ Chánh, đánh chiếm những địa thế căn cứ đầu cầu ở bờ Nam sông Mỹ Chánh, đưa lực lượng dự bị vượt sông, tăng trưởng đến Phong Điền, Cầu Nhi, Phố Trạch. Nếu có thời cơ sẽ đánh chiếm thành phố Huế .

Hướng Bắc Tây Nguyên

[sửa|sửa mã nguồn]

Được xác lập là hướng phối hợp, Quân Giải phóng chỉ sắp xếp ở Bắc Tây nguyên một lực lượng hạn chế. Lực lượng dự bị chỉ có đoàn 968 vừa tham gia chiến dịch Cánh đồng chum – Xiêng Khoảng về, đang trong quy trình tiến độ củng cố. Phương án tiến công được phân loại thành 3 đợt :

Đợt tạo thế

Các trung đoàn 400 ( thuộc 559 ) và 28 ( độc lập ) cắt đường 14 ở Bắc Võ Định, những trung đoàn 2 và 3 ( đoàn 320A ) tiến công những tiền đồn phía Tây, vượt sông Pô-kô đánh chiếm Võ Định, cô lập cụm cứ điểm Đắc Tô – Tân Cảnh với Kon Tum. Các trung đoàn 24, 85, tiểu đoàn 6 và 16 ( quân địa phương ) cắt đường 14 ở Chư Thoi, Tân Phú, phía Nam Kon Tum 25 km, cô lập cụm cứ điểm Kon Tum .

Đợt 1

Sư đoàn 2 ( nòng cốt khu V ) và trung đoàn 66 ( độc lập ) có 1 tiểu đoàn phối hợp tiến công những cứ điểm Q. lỵ Đắc Tô, những tiền đồn Plei Cần, Ngọc Rinh Rua, Ngọc Bờ Biêng, Đắc Moi, đánh chiếm cụm phòng ngự Đắc Tô – Tân Cảnh. Đánh tiêu tốn những lực lượng QLVNCH từ Kon Tum lên ứng cứu cho Đắc Tô – Tân Cảnh .

Đợt 2

Đưa hàng loạt lực lượng dự bị tham chiến gồm 1 tiểu đoàn ( thiếu ), đoàn 968 ( thiếu ), đánh chiếm thị xã Kon Tum .

Hướng Đông Nam Bộ

[sửa|sửa mã nguồn]

Vì là mặt trận xa nhất trong ba hướng kế hoạch nên về trang bị, vũ khí, khí tài nặng, phương tiện đi lại, đạn trái phá. v.v… mặt trận Đông Nam Bộ được tiếp tế tối thiểu, phải dựa vào sức mình là chính. Bộ chỉ huy chiến dịch cũng chia giải pháp tiến công thành ba đợt .

Đợt 1

Trung đoàn 271, một tiểu đoàn của trung đoàn 24 và một đại đội tăng tiến công nghi binh hướng Tân Biên – Xa Mát, kéo lực lượng của Sư đoàn 25 và Lữ đoàn biệt kích dù 81 ( QLVNCH ) về hướng Tây Bắc. Hai tiểu đoàn còn lại của trung đoàn 24 tiến công Chi Phú, Gò Dầu, cắt đường Thủ Dầu Một – Xoài Riêng, kéo Trung đoàn 3 ( Sư đoàn 5 QLVNCH ) tiến ra phản kích, làm suy yếu lực lượng dự bị phòng thủ Đông Nam Bộ. Yểm hộ những hướng này chỉ có 3 đại đội cối 120 và 81 .

Đợt 2

Sư đoàn 5 và một tiểu đoàn tăng ( thiếu ) đánh chiếm Lộc Ninh. Cùng lúc, Sư đoàn 9, trung đoàn 271 và một tiểu đoàn tăng tiến công vây hãm, cô lập và đánh chiếm An Lộc ( Bình Long ). Hai tiểu đoàn bộ binh địa phương và 1 tiểu đoàn đặc công đánh chiếm tiền đồn Phước Long ở cực Đông tuyến phòng ngự Đông Nam Bộ. Sư đoàn 7 cắt đứt đường 13 ở Tàu Ô, Chơn Thành, lập những chốt chặn đánh tiêu tốn lực lượng QLVNCH ở Bến Cát lên ứng cứu. Sử dụng Trung đoàn pháo binh 75 yểm hộ cho những đơn vị chức năng tiến công Lộc Ninh, Trung đoàn pháo binh 40 yểm hộ cho những đơn vị chức năng tiến công An Lộc

Đợt 3

Đưa lực lượng dự bị gồm : những trung đoàn bộ binh 205, 101, những tiểu đoàn độc lập 12, 14, 205, 209, 289 ( thuộc C30B của khối nòng cốt Miền ) phối hợp với những lực lượng đã tham chiến tăng trưởng đến tuyến Bến Cát, Thủ Dầu Một. Đánh chiếm hàng loạt tỉnh Bình Long .

Phương án phòng thủ của Quân lực Nước Ta Cộng hòa[sửa|sửa mã nguồn]

Mục tiêu chính trị – quân sự chiến lược[sửa|sửa mã nguồn]

Đại tướng Cao Văn Viên, tổng tham mưu trưởng QLVNCHCác cơ quan tình báo của Nước Ta Cộng hòa chỉ trải qua những điệp viên mình cài được vào một đơn vị chức năng Quân giải phóng người miền Nam ( trải qua những chiến dịch Thiên Nga, Phượng Hoàng ) để nắm tin tức. Tất cả những tư lệnh vùng I giải pháp ( Trung tướng Hoàng Xuân Lãm ), vùng II chiến thuật ( Trung tướng Ngô Du ), vùng III chiến thuật ( Trung tướng Nguyễn Văn Minh ) đều quả quyết với Đại tướng Cao Văn Viên rằng : Việt Cộng sẽ mở một đợt tiến công còn lớn hơn năm 1968 và chắc như đinh là vào vùng mà họ đảm nhiệm. Thời điểm tiến công chắc như đinh sẽ diễn ra trong dịp Tết Nhâm Tý. Điều này gây khó xử cho Bộ Tổng tham mưu Quân lực Nước Ta Cộng hòa. Họ bị phụ thuộc vào vào những cơ quan tình báo Hoa Kỳ và MACV trong việc nắm tình hình xâm nhập của đối phương. Vì không hề biết đích xác thời gian và hướng tiến công chính của đối phương nên họ không hề dữ thế chủ động có được một thế trận phòng ngự có trọng điểm, trọng tâm. Đại tướng Cao Văn Viên đành phải gật đầu rải đều những lực lượng dự bị kế hoạch của ông ta ra khắp ba vùng giải pháp ( hầu hết là Sư đoàn dù và Sư đoàn Thủy quân lục chiến ) [ 30 ] .

Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu lo lắng, phần vì năm Nhâm Tý là “năm tuổi” của ông, phần vì Hoa Kỳ đang thúc ép ông phải nhượng bộ để sớm giải quyết vấn đề Việt Nam, phần nữa là mặc dù Quân lực Việt Nam Cộng hòa đã phục hồi phần lớn các đơn vị dự bị chiến lược sau thất bại trong chiến dịch Lam Sơn 719 nhưng đây là lần đầu tiên, Quân lực Việt Nam Cộng hòa tác chiến mà không có lục quân Mỹ đi cùng, chỉ có máy bay yểm hộ từ trên trời và pháo hạm từ biển. Để tăng cường cho hướng Quảng Trị, ngày 1 tháng 10 năm 1971, ông đã cho thành lập Sư đoàn 3 bộ binh Sư đoàn Bến Hải mà không được sự đồng ý của người Mỹ, làm phật lòng Đại tướng Creighton Abrams.[31].

Mục đích sau cuối của thế trận phòng ngự năm 1972 của Quân lực Nước Ta Cộng hòa được Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu công bố vào dịp Tết Nhâm Tý : ” Tử thủ, nỗ lực tối đa để ngăn ngừa sự xâm lăng của Cộng sản “. [ 30 ]Thực hiện hiện mệnh lệnh của Nguyễn Văn Thiệu, ngày 10 tháng 2 năm 1972, Đại tướng Cao Văn Viên đã mời Đại tướng Abrams ra TP. Đà Nẵng, triệu tập những tướng Hoàng Xuân Lãm, Vũ Văn Giai và bộ tham mưu Quân khu I bàn kế hoạch phòng thủ Quảng Trị. Tướng Hoàng Xuân Lãm công bố : ” Nếu có một cuộc tiến công mạnh của Cộng sản thì những tuyến phòng thủ của Nước Ta Cộng hòa chỉ hoàn toàn có thể chùng nhưng không hề đứt ” .Tóm lại, ý đồ kế hoạch của phía QLVNCH là lấy phòng thủ làm chính, nỗ lực giữ được càng nhiều, càng lâu càng tốt ; chỉ phản công khi có thời cơ. Phương án tác chiến cũng dựa vào sự yểm hộ của không quân và thủy quân Mỹ. Các sư đoàn bộ binh có nghĩa vụ và trách nhiệm phòng thủ những địa phận được giao ; những sư đoàn trù bị kế hoạch và biệt động quân, tăng-thiết giáp là lực lượng cơ động ứng cứu cho vùng nguy cấp. Để không rơi vào thế bị động phòng ngự, những lực lượng trù bị kế hoạch không tập trung chuyên sâu quanh thủ đô hà nội TP HCM như trước đây mà sắp xếp từng lữ đoàn ở những vùng giải pháp trọng điểm ; sau đó, tùy theo tình hình mà điều động. Trong thời gian đó, đây là một giải pháp phòng thủ tối ưu hoàn toàn có thể có được của phía Quân lực Nước Ta Cộng hòa .Nguyễn Văn Thiệu từng công bố : ” Cộng hòa Miền Nam Nước Ta chỉ là bóng ma chính trị do Cộng sản Bắc Việt dựng lên ; không có dân, không có đất, không có TP. hà Nội, không đủ tư cách để chuyện trò với Nước Ta Cộng hòa và Hoa Kỳ “. Phía Nước Ta Cộng hòa hy vọng rằng sau khi ” chặn lại cuộc xâm lăng của Cộng sản “, sẽ cùng với Mỹ tăng sức ép buộc đối phương phải rút phái đoàn Cộng hòa miền Nam Nước Ta khỏi cuộc hòa đàm Paris ; đặt nhu yếu miền Bắc rút quân khỏi miền Nam làm điều kiện kèm theo để ký kết hiệp định chấm hết cuộc chiến tranh. Đây là mục tiêu chính trị quan trọng nhất của phía Nước Ta Cộng hòa trong Chiến cục năm 1972 .

Phương án phòng thủ[sửa|sửa mã nguồn]

Phán đoán cuộc tiến công lớn của Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Nước Ta hoàn toàn có thể diễn ra trong Tết Nhâm Tý, Nguyễn Văn Thiệu nhu yếu Bộ Tổng tham mưu QLVNCH soạn thảo một kế hoạch sử dụng thủy quân lục chiến và bộ binh đánh ra Quảng Bình, Vĩnh Linh bằng đường thủy ( để không vi phạm khu phi quân sự ), đánh vào hậu phương cách quân nòng cốt của Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Nước Ta đang tập trung chuyên sâu tại đây ; kêu gọi 6 khu trục hạm, 2 tuần dương hạm và những tàu nổi khác yểm hộ. Tuy nhiên, tướng Abrams phản đối ý tưởng sáng tạo này, ông ta nhắc Nguyễn Văn Thiệu về Lam Sơn 719 và cho biết Mỹ có kế hoạch khác. [ 32 ] .Ngày 23/1/1972, Cao Văn Viên tường trình kế hoạch phối trí lực lượng phòng thủ [ 33 ] [ 34 ] :

Vùng chiến thuật I

[sửa|sửa mã nguồn]

Tại Quảng Trị: Phòng thủ hướng Tây và Tây Nam là chính, hướng Bắc là hướng phải đề phòng. Phía biển đã có hạm đội hỗn hợp Việt-Mỹ ngăn chặn và yểm hộ. Lấy phòng ngự cơ động làm chiến thuật cơ bản. Các cụm phòng thủ trọng điểm:

• Hướng Tây:
  • Tuyến 1: Đầu Mầu (544), Tân Lâm (241), Xa Mưu (597), Ba Hồ, Động Toàn (548);
  • Tuyến 2: Mai Lộc, Động Lớn
• Hướng Tây Nam:
  • Tuyến 1: Động Ngô, Động Ông Do
  • Tuyến 2: Phượng Hoàng, La Vang
• Hướng Bắc:
  • Tuyến 1: Dốc Miếu, Cồn Tiên, Bái Sơn, Quán Ngang
  • Tuyến 2: Cam Lộ, Lai Phước, Đông Hà
• Hướng biển: Triệu Phong, Hải Lăng
• Dải phòng ngự trung tâm: Ái Tử, TX Quảng Trị.

Tại Thừa Thiên Huế: Lấy Sông Mỹ Chánh làm tuyến phòng ngự cơ bản; giữ hướng Bắc là chính, Tây Nam và hướng Nam là hướng cần đề phòng, yểm hộ và tăng phái cho Quảng Trị nếu gặp nguy cấp. Các cụm phòng thủ trọng điểm:

• Hướng Bắc:
  • Tuyến 1: Phong Điền, Mỹ Chánh, Câu Nhi;
  • Tuyến 2: Phố Trạch, Quảng Điền.
• Hướng Tây Nam:
  • Tuyến 1: Động Tranh, Động Chúc Mao, Đèo Sơn Na
  • Tuyến 2: Khe Thai, Hòn Vượn
• Hướng Nam: La Sơn, Lăng Cô, Hải Vân Bắc
• Dải phòng ngự trung tâm: Thành phố Huế, Phú Bài

Tại Đà Nẵng: Căn cứ chỉ huy Vùng chiến thuật I, sư đoàn 2 dự bị của Quân đoàn I, căn cứ không quân, tiếp vận.

Vùng chiến thuật II

[sửa|sửa mã nguồn]

Tại Kon Tum: Phòng thủ hướng Tây và Bắc là chính, hướng Nam và Đông là hai hướng phải đề phòng. Lấy phòng ngự co cụm làm chiến thuật cơ bản. Các cụm phòng thủ trọng điểm:

• Hướng Bắc:
  • Tuyến 1: Plei Cần, Đắc Moi, Ngọc Tu;
  • Tuyến 2: Quận lỵ Đắc Tô, Tân Cảnh, Diên Bình, Võ Định
• Hướng Tây: Ngọc Rinh Rua, Ngọc Bờ Biêng, tuyến Sông Poko, K’ Leng
• Hướng Nam: Chư Thoi, Tân Phú, Tân Biên.
• Hướng Đông: Đắc Ruông, Đắc Rong
• Cụm phòng ngự trung tâm: TX Kon Tum

Tại Pleiku: Giữ đường 14 liên thông Kon tum, Pleiku, Buôn Ma Thuột, đường 19 nối với Quy Nhơn; lấy phòng ngự tại chỗ là chính. Các cụm phòng thủ trọng điểm:

• Cứ điểm cực đông: An Khê
• Vòng ngoài: Chư Ty, Ia kha, Phú Hòa, Đắc Đoa, Kon Dong, Plei Bông, Bàu Cạn.
• Trung tâm phòng ngự: TX Pleiku, sân bay, chỉ huy sở Vùng chiến thuật II;

Buôn Ma Thuột: Căn cứ tiếp vận Vùng chiến thuật II, sư đoàn 23 (thiếu) dự bị của Quân đoàn II, căn cứ không quân Hòa Bình, trại huấn luyện Mai Hắc Đế.

Vùng chiến thuật III

[sửa|sửa mã nguồn]

Tại Bắc và Đông Bắc Sài Gòn: Đây là hướng phòng ngự trọng điểm: Phòng thủ hướng Tây Bắc và Bắc là chính, hướng Đông là hướng phải đề phòng. Lấy phòng ngự tại chỗ làm chiến thuật cơ bản. Các cụm phòng thủ trọng điểm:

• Hướng Tây Bắc:
  • Tuyến 1: Tân Biên, Xa Mát, Xoài Riêng, Chi Phú;
  • Tuyến 2: TX Tây Ninh, Dương Minh Châu, Gò Dầu.
• Hướng Bắc:
  • Tuyến 1: Lộc Ninh;
  • Tuyến 2: Bình Long, An Lộc, Hớn Quản, Sông Bé.
  • Tuyến 3: Minh Thành, Chơn Thành, Long Hòa.
• Hướng Đông: các tiểu khu Phước Long, Đồng Phú.
• Cụm phòng ngự trung tâm: Bến Cát, Thủ Dầu Một

Tại Biên Hòa: Căn cứ liên hợp không quân, lục quân, tiếp vận, chỉ huy sở Vùng chiến thuật III

Vùng chiến thuật IV: Giữ thế phối trí hiện hữu, cơ động yểm trợ Vùng chiến thuật III và Biệt khu Thủ đô.[34]

Vai trò của những nước lớn trong chiến cục năm 1972[sửa|sửa mã nguồn]

Trong Chiến tranh Nước Ta năm 1972, những nước lớn : Hoa Kỳ, Liên Xô, Trung Quốc đều có những yểm trợ đáng kể đến những bên tham chiến. Ngoài Hoa Kỳ là bên trực tiếp tham chiến bằng không quân và thủy quân yểm trợ cho Quân lực Nước Ta Cộng hòa và yểm trợ về chính trị, ngoại giao ; những nước Liên Xô, Trung Quốc hầu hết yểm trợ Quân đội nhân dân Nước Ta bằng viện trợ vật chất : vũ khí, khí tài, đạn dược và cũng yểm trợ bằng chính trị, ngoại giao. Khác với những quy trình tiến độ trước kia của đại chiến, do những mối quan hệ có tính toàn thế giới giữa ba nước này tăng lên, ghi lại bằng chuyến thăm của Tổng thống Richard Nixon đến Trung Quốc ( tháng 2 năm 1972 ) và Liên Xô ( tháng 5 năm 1972 ). Sự ủng hộ của những nước này so với những bên đối địch tại Nước Ta có những đổi khác, tác động ảnh hưởng nhiều đến diễn biến và tác dụng chiến cục .

Diễn biến chính của chiến cục[sửa|sửa mã nguồn]

Tại mặt trận Trị Thiên Huế[sửa|sửa mã nguồn]

Chiến cục khởi đầu tại Trị Thiên Huế ngày 30 tháng 3 năm 1972 bằng cuộc tiến công của Quân Giải phóng miền Nam Nước Ta vào cụm cứ điểm phòng ngự Đông Hà – Quảng Trị của QLVNCH. Ngày 28/4, Quân Giải phóng chiếm Đông Hà. Ngày 2/5, sau khi chiếm Quảng Trị, Quân Giải phóng liên tục tiến công đến Sông Mỹ Chánh thì bị QLVNCH chặn lại. Ngày 28 tháng 7, QLVNCH mở chiến dịch phản công Lam Sơn 72 đẩy lùi Quân Giải phóng miền Nam Nước Ta về tuyến Sông Thạch Hãn. Sau 81 ngày đêm chiến đấu giằng co ác liệt xung quanh Thành cổ Quảng Trị, QLVNCH chiếm được thành cổ nhưng không còn lực lượng để chiếm lại phần đất phía Bắc sông Thạch Hãn như kế hoạch. Hai bên giữ thế phòng thủ, chỉ tổ chức triển khai tiến công nhỏ lẻ nhằm mục đích thăm dò, trinh thám. Ngày 27 tháng 1 năm 1973, QLVNCH mở cuộc đột kích vào Cửa Việt định chiếm cảng này nhưng bị Quân Giải phóng phản đột kích đánh lui. Hai bên giữ thế tranh chấp đến tháng 3 năm 1975 .

Tại Tây Nguyên và Bắc Bình Định[sửa|sửa mã nguồn]

Mặt trận Bắc Tây Nguyên[sửa|sửa mã nguồn]

Cuộc tiến công của Quân Giải phóng tại Mặt trận Bắc Tây nguyên mở màn muộn hơn những mặt trận khác do mặt trận này không được bảo vệ vật chất đúng thời hạn. Nhưng nếu xét cả những trận đánh tạo thế thì nó còn mở màn trước Chiến dịch Trị Thiên Huế 4 ngày. Ngày 26/3/1972, tiểu đoàn 6 và đại đội 1 ( BĐĐP ) phối hợp với trung đoàn 95 ( độc lập ) Quân Giải phóng miền Nam Nước Ta cắt đường 14 tại Chư Thoi. Từ 30/3, Sư đoàn 320A nghi binh trên dãy cao điểm phía Tây từ Ngọc Rinh Rua đến K’Leng, lôi cuốn 2 lữ dù, một phần sư đoàn 2 ra phản kích và đánh tiêu tốn những đơn vị chức năng này. Ngày 24/4, đợt 1 của mở màn với đòn đánh chiếm Tân Cảnh của Sư 2 ( nòng cốt khu 5 ) diệt 2 trung đoàn của sư 22 QLVNCH. Do phải hoãn trận đánh nhiều lần, không kịp kêu gọi lực lượng, Quân Giải phóng không tận dụng được thời cơ QLVNCH đang rối loạn để tiến công Kon Tum. Bởi vậy, QLVNCH có thời hạn đưa sư 23 ( thiếu ) đến tăng viện, tổ chức triển khai phòng ngự vững chãi. Từ ngày 14/4 đến ngày 24/5, những sư 320 và 2, những trung đoàn 66, 28 Quân Giải phóng tiến công kinh khủng, chiếm một phần thị xã nhưng không giữ được. QLVNCH liên tục phản kích. Hoa Kỳ đưa 25 box B-52 ném bom diệt trừ. Vì lực lượng hạn chế, sau khi chịu tổn thất nặng và cũng hủy hoại nhiều sinh lực đối phương ; ngày 6/6 Quân Giải phóng miền Nam Nước Ta rút quân khỏi khu vực thị xã nhưng vẫn giữ được những Q. lỵ Đắc Tô, Tân Cảnh làm bàn đạp để tăng trưởng trong Chiến dịch Hồ Chí Minh sau này .

Mặt trận phối hợp Bắc Bình Định[sửa|sửa mã nguồn]

Từ ngày 9 tháng 4 đến ngày 2 tháng 6, sư đoàn 3 Sao Vàng nòng cốt khu V của Quân Giải phóng dưới quyền chỉ huy của thiếu tướng Chu Huy Mân và chính uỷ Võ Chí Công mở chiến dịch tiến công tổng hợp vào sư đoàn 22 và những đơn vị chức năng địa phương quân của QLVNCH tại Bắc Bình Định, chiếm giữ những huyện Hoài Ân, Hoài Nhơn và 11 xã phía Bắc huyện Phù Mỹ .

Tại Nam Bộ[sửa|sửa mã nguồn]

.

Chiến dịch Nguyễn Huệ[sửa|sửa mã nguồn]

” Chiến dịch Nguyễn Huệ ” là tên gọi trong báo cáo giải trình của Quân ủy miền tháng 1 năm 1973. Trong những sách, sử Quân Giải phóng miền Nam Nước Ta trước năm 1975 đều gọi đây là Mặt trận miền Đông Nam Bộ. Đây là một trong 3 mặt trận chính trong Chiến cục năm 1972 tại Nước Ta. Ban đầu, nó được chọn làm hướng tiến công đa phần. Đến ngày 27/3/1972, Chiến dịch Nguyễn Huệ trở thành một hướng tiến công quan trọng theo quyết định hành động của Bộ chính trị và Tổng Quân ủy Quân Giải phóng miền Nam Nước Ta. Chiến dịch khởi đầu ngày 1/4/1972 bằng những cuộc đột kích của đoàn C30B nòng cốt miền ( QGPMNVN ) vào Xa Mát – Tân Biên. QLVNCH đưa chiến đoàn 49 ( gồm thiết đoàn 6 và trung đoàn 49, sư 25 ) phản kích nhưng bị đẩy lùi về Tây Ninh. Ngày 5/4, sư đoàn 5 ( Công trường 5 ) và trung đoàn 3 ( sư 9 ) tiến công Lộc Ninh. QLVNCH đưa thiết đoàn 9 và trung đoàn 1 ( sư 25 ) lên ứng cứu Lộc Ninh nhưng không thành công xuất sắc. Ngày 8/4, Lộc Ninh thất thủ. Ngày 13/4, sư đoàn 9 ( Công trường 9 ) và một đơn vị chức năng nhỏ của sư đoàn 5 tiến công An Lộc ( tức Bình Long ), sư đoàn 7 ( Công trường 7 ) chốt giữ khu vực Chơn Thành, Tàu Ô ; sử dụng những đơn vị chức năng địa phương tập kích Chơn Thành, Bến Cát. QLVNCH lập cầu hàng không tăng viện lữ đoàn 2 ( dù ) cho An Lộc, điều sư đoàn 18 và những trung đoàn 3, 5 ( sư 21 ) giải tỏa vòng vây cho An Lộc nhưng vẫn bị chặn lại ở tuyến Chơn Thành – Tàu Ô. Sau hai tháng chiến đấu, QLVNCH giữ được An Lộc nhưng không giải tỏa được khu vực Tàu Ô. nhà nước cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Nước Ta công bố Lộc Ninh là thủ đô hà nội của mình nhưng chỉ được Trung Quốc, Liên Xô, khối XHCN Đông Âu và Việt Nam Dân chủ Cộng hòa công nhận, không được VNCH, Mỹ và những liên minh của Mỹ thừa nhận. Hai bên giữ thế tranh chấp kiểu da báo đến tháng 3 năm 1975 .

Chiến dịch khu 8[sửa|sửa mã nguồn]

Tại những tỉnh Mỹ Tho, Kiến Tường, Kiến Phong, Gò Công, Bến Tre, ( Bắc Nước Ta gọi là khu 8 ) ; từ ngày 10 tháng 6 đến ngày 10 tháng 9, Quân Giải phóng miền Nam Nước Ta đã mở một chiến dịch tiến công kếp hợp với dân chúng nổi dậy, Sau 93 ngày đêm giao chiến, Quân Giải phóng miền Nam Nước Ta chiếm được 27 xã, 22 ấp với 240.000 dân. Quân Giải phóng miền Nam Nước Ta công bố đã loại khỏi vòng chiến đấu 34.500 lính ( diệt 23.000, bắt 1.500, làm tan rã 10.000 ), bắn rơi 60 máy bay, phá huỷ 126 xe thiết giáp M113, 179 xe quân sự chiến lược khác, 73 tàu, xuồng chiến đấu trên sông, 37 khẩu súng, 21 kho, thu 3.222 súng những loại, 261 máy thông tin PRC 25. Hình thành thế cài răng lược với QLVNCH cho đến ngày ký kết Hiệp định Paris .

Các mặt trận phối hợp[sửa|sửa mã nguồn]

Trong Chiến cục năm 1972, chiến sự ở miền Nam Việt Nam không chỉ diễn ra trên 3 mặt trận chính mà còn diễn ra ở các chiến trường phối hợp như Bắc Bình Định, Đồng Bằng sông Cửu Long. Tuy nhiên, vì là chiến trường phối hợp nên các bên đều tham chiến với lực lượng hạn chế (không quá 2 sư đoàn bộ binh), số lượng vũ khí, khí tài và phương tiện hiện đại kém xa các mặt trận chính. Điều đặc biệt là các chiến dịch này đều không có sự tham gia trực tiếp của Hải lực và Không lực Hoa Kỳ. Những thua thiệt của Quân lực Việt Nam Cộng hòa trên các chiến trường này càng chứng minh nhận xét của Nguyễn Văn Thiệu: “Nếu Hoa Kỳ mà không viện trợ cho chúng tôi nữa thì không phải là một ngày, một tháng hay một năm mà chỉ sau 3 giờ, chúng tôi sẽ rời khỏi Dinh Độc Lập!“.[35]

Mặt trận phòng không ở miền Bắc năm 1972[sửa|sửa mã nguồn]

Đây được coi là mặt trận góp công rất lớn và đi đến thắng lợi của hiệp định Paris .Để ngăn ngừa những tuyến đường luân chuyển kế hoạch của QĐNDVN qua khu 4 ( Vùng cán xoong ) và kéo những đơn vị chức năng phòng không nòng cốt ( tên lửa, cao xạ ) ra phía Bắc, tạo điều kiện kèm theo cho Không lực Hoa Kỳ ( nhất là B-52 ) tránh gặp tên lửa của QĐNDVN trên mặt trận, qua đó yểm trợ có hiệu suất cao hơn, đồng thời giải tỏa áp lực đè nén cho QLVNCH tại miền Nam Nước Ta ; ngày 6 tháng 4 năm 1972, Tổng thống Richard Nixon ra lệnh mở chiến dịch Linebacker, dùng không quân và thủy quân đánh phá miền Bắc Nước Ta ( kể cả B-52 ), thả thủy lôi phong tỏa những cửa biển, bến cảng Bắc Nước Ta, đặc biệt quan trọng là cảng TP. Hải Phòng. Các trận tác chiến đất đối không – không đối đất ở miền Bắc Nam 1972 được chia làm 2 quy trình tiến độ :
Các hoại động không kích của Không lực Hoa Kỳ trong 8 tháng của năm 1972 đã hủy hoại hầu hết những khu công trình kinh tế tài chính quốc dân quan trọng mà Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã hồi sinh và thiết kế xây dựng mới qua 3 năm tạm có tự do ( tháng 11/1968 – tháng 3/1972 ) nhưng không hề ngăn ngừa được việc luân chuyển người, vũ khí, trang bị kỹ thuật và hàng quân nhu vào miền Nam Nước Ta. Phía Hoa Kỳ cũng bị tổn thất lớn với nhiều máy bay tân tiến như B-52, F-111, F-4 bị hạ. Và Nước Ta vẫn tự hào cho rằng, cho đến lúc bấy giờ chỉ có Quân đội Nhân dân Nước Ta bắn rơi được máy bay B52 của mỹ. Không những thế, chính phủ nước nhà Hoa Kỳ còn vấp phải là sóng phản chiến can đảm và mạnh mẽ từ nhiều nơi trên quốc tế và ngay trong lòng nước Mỹ .Linebacker II hay Điện Biên Phủ trên không là trận đánh đất đối không – không đối đất sau cuối trong cuộc chiến tranh Nước Ta giữa lực lượng phòng không-không quân QĐNDVN và Không lực Hoa Kỳ. Kết quả của nó là một trong những yếu tố quyết định hành động dẫn đến việc ký kết Hiệp định Paris ngày 27 tháng 1 năm 1973 chấm hết sự dính líu về quân sự chiến lược của Hoa Kỳ vào Chiến tranh Nước Ta .

Mặt trận ngoại giao tại Hội nghị Paris[sửa|sửa mã nguồn]

Sau các cuộc công cán của hàng chục nhà ngoại giao, các nhân sĩ, nghị sĩ và các nhân vật nổi tiếng làm trung gian hoà giải từ tháng 6 năm 1964 đến tháng 8 năm 1968; sau những kế hoạch tiếp xúc bí mật với những kết quả rất hạn chế hoặc không thành: “Hoa tháng 5” (1965), “XYZ”, “Pinta” (1966), “Cúc vạn thọ”, “Hoa hướng dương”(1967), “Pensinvania”, “Công thức San Amtonio” (đầu năm 1968); Việt Nam dân chủ cộng hoà và Hoa Kỳ mới đạt được cuộc tiếp xúc công khai đầu tiên trong Chiến tranh Việt Nam tại Paris ngày 10 tháng 5 năm 1968 giữa Xuân Thủy, (đại diện Việt Nam dân chủ cộng hoà) và Averell Harriman, (đại diện Hoa Kỳ). Ngày 25 tháng 1 năm 1969, Hội nghị Paris về giải quyết Chiến tranh Việt Nam chính thức khai mạc tại Trung tâm hội nghị quốc tế-Đại lộ Kléber (Paris) với sự tham gia của bốn bên: Việt Nam Dân chủ Cộng hoà, Hoa Kỳ, Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa Miền nam Việt Nam và Việt Nam Cộng hoà. Phía Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam coi đây là thắng lợi ban đầu về mặt ngoại giao. Hoa Kỳ thì cho rằng: đã tìm thấy ánh sáng cuối đường hầm [36]. Bắt đầu từ đây, Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam cho rằng họ đã mở ra một mặt trận mới (mặt trận ngoại giao) còn các chính giới phương Tây thì gọi đây là “cuộc chiến trên chiếc bàn tròn phủ nỉ xanh“.[37]

Mục đích của Hoa Kỳ là sử dụng đàm phán phối hợp với gây sức ép để rút dần, đi đến chấm hết sụ dính líu trực tiếp về quân sự chiến lược vào Nước Ta và được trao trả tù binh cuộc chiến tranh. Mục tiêu của Nước Ta Cộng hoà là lập lại nguyên trạng tình hình như Hiệp định Geneva năm 1954 lao lý, quân đội của Việt Nam Dân chủ Cộng hoà phải rút khỏi miền Nam, duy trì nguyên trạng chính quyền sở tại Nước Ta Cộng hoà. Còn phía Việt Nam Dân chủ Cộng hoà và Cộng hòa Miền Nam Nước Ta chỉ có một nhu yếu tiên quyết : Hoa Kỳ công nhận độc lập, chủ quyền lãnh thổ và toàn vẹn chủ quyền lãnh thổ của Nước Ta, chấm hết những hành vi quân sự chiến lược chống Nước Ta dân chủ cộng hoà và rút hàng loạt nhân viên cấp dưới quân sự chiến lược Hoa Kỳ về nước, để yếu tố thống nhất Nước Ta cho người Nước Ta tự xử lý. Chính vì sự khác nhau đó mà những bên vừa ” đấu khẩu ” suốt gần 4 năm trong khi súng vẫn nổ trên mặt trận. Chiến cục năm 1972 cũng không phải là ngoại lệ với thực trạng ” vừa đánh, vừa đàm ” nhưng những bên đã bước vào một cuộc đua nước rút nhằm mục đích biến tác dụng về quân sự chiến lược trên chiến trường thành tác dụng chính trị-ngoại giao được ghi nhận bằng một hiệp định. Chính thế cho nên, hoàn toàn có thể coi Hội nghị Paris không chỉ là cuộc tiếp xúc ngoại giao thông thường mà còn là một mặt trận, có ảnh hưởng tác động lớn tới hiệu quả ở đầu cuối của Chiến cục năm 1972 tại Nước Ta .

Kết quả chiến cục[sửa|sửa mã nguồn]

Hình thế chiến trường Đông Dương năm 1973Kết quả chiến cục năm 1972 cho thấy những thiệt hại kinh khủng mà cuộc chiến tranh đã gây ra tại Nước Ta. Riêng lượng bom Mỹ ném xuống Nước Ta trong năm 1972 đã lớn bằng lượng bom đã ném trong 3 năm 1969 – 1971. Vì vậy phía Nước Ta Cộng hòa gọi nó là ” mùa hè đỏ lửa ” để chỉ sự quyết liệt của mặt trận trong năm này. Không những thế, đại chiến còn để lại nhiều di chứng cho đến nay vẫn chưa thể xử lý hết, nhất là so với người Việt mất tích ( kể cả phía Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Nước Ta và phía VNCH ) .

Trong cuộc Tổng tấn công và nổi dậy Tết Mậu Thân 1968, lục quân Hoa Kỳ là chủ lực trên chiến trường và cuộc chiến gần như được “truyền hình tại chỗ” nên những thiệt hại của lục quân và lính thủy đánh bộ Hoa Kỳ đã gây ra phản ứng rất mạnh từ dư luận Hoa Kỳ. Tương tự như vậy, những thiệt hại của phía Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Namc cũng gây ra sự phản đối chiến tranh mạnh mẽ của dư luận thế giới. Nhưng đến Cuộc tổng tấn công năm 1972 thì người Mỹ chỉ còn giữa vai trò yểm hộ từ phía sau và trên không bằng hỏa lực, tổn thất về người của Mỹ không lớn nên nó không làm dư luận Hoa Kỳ và thế giới quan tâm nhiều như năm 1968. Vào đầu năm 1972, người ta hướng sang Paris, Moskva, Bắc Kinh nhiều hơn nhìn sang Nam Việt Nam. Chính vì vậy mà quyết định ném bom trở lại miền Bắc Việt Nam của tổng thống Nixon hồi tháng 5 không gây sự chú ý lớn; nhưng đến tháng 12 nó đã trở thành nguyên nhân tạo ra một chuỗi phản ứng dữ dội hơn bất cứ thời kỳ nào trước đó. Và hành động ấy đã làm cho thế giới đột ngột nhìn người Mỹ bằng một con mắt khác, kể cả việc người Mỹ có thể rút ra khỏi cuộc chiến trong danh dự hay không.

Vì vậy, thế mạnh trên mặt trận quân sự chiến lược của Hoa Kỳ biến thành thế yếu về ngoại giao và điều này trọn vẹn xích míc với yên cầu của Nước Ta Cộng hoà. Trước khi rút ra khỏi đại chiến, Hoa Kỳ muốn lập lại thế cân đối quân sự chiến lược ở mặt trận miền Nam để QLVNCH đủ sức đương đầu với Quân Giải phóng miền Nam Nước Ta. Muốn làm được việc đó Hoa Kỳ phải dùng giải pháp quân sự chiến lược ( tối thiểu là bằng không quân và thủy quân ). Còn QLVNCH thì vẫn không hề tự mình tác chiến có hiệu suất cao nếu không được hỏa lực của Hoa Kỳ yểm trợ. Kết quả của Chiến cục năm 1972 tại Nước Ta đã không xử lý được xích míc này .

Dù sao thì kết quả Chiến cục năm 1972 đã tạo ra một bước ngoặt rất lớn cho Chiến tranh Việt Nam. Trước hết, nó dẫn các bên tạm thời rời khỏi chiến trường để ký kết với nhau tại Paris bản hiệp định về chấm dứt chiến tranh, lập lại hoà bình ở Việt Nam. Tiếp theo, người Mỹ có thể yên tâm vì đã ra khỏi cuộc chiến (ít nhất là về xung đột quân sự), con em Mỹ được trở về nhà. Cuối cùng, nó tạo ra một tình thế ở miền Nam phù hợp với các nguyên tắc về quyền dân tộc tự quyết của Hiến chương Liên Hợp Quốc: vấn đề thống nhất hay không thống nhất Việt Nam do người Việt Nam tự quyết định.

Thế yếu của Quân lực Nước Ta Cộng hòa và ” lối thoát danh dự ” của Hoa Kỳ[sửa|sửa mã nguồn]

Xét về hình thức, QLVNCH có cơ sở để công bố thắng lợi, tuy nhiên chỉ là mặt cơ bản giải pháp còn về kế hoạch họ đã thua. Họ đã giữ được ” phần đất ” An Lộc ( trong thực tiễn An Lộc bị vây lỏng ), chiếm lại được thị xã và Thành cổ Quảng Trị, làm tiêu tốn nặng 1 số ít sư đoàn nòng cốt của Quân Giải phóng miền Nam Nước Ta. Ở những vị trí trên tuyến phòng thủ phía Tây Quảng Trị, họ còn đẩy lùi được Quân Giải phóng miền Nam về tuyến xuất phát ( Đường mòn Hồ Chí Minh ). Tuy nhiên, xét tổng thể và toàn diện mặt trận thì trong chiến cục năm 1972, QLVNCH đã để mất một diện tích quy hoạnh khoảng chừng 15-20 % chủ quyền lãnh thổ và mất trấn áp hơn 1,5 triệu dân, không kể những vùng ” xôi đậu ” do cả 2 bên trấn áp .Nếu như sau năm 1968, họ đã đẩy bật được nhiều đơn vị chức năng Quân giải phóng miền Nam Nước Ta ở Đông Nam Bộ sang đất Campuchia và Lào thì đến hết chiến cuộc năm 1972, những đơn vị chức năng này đã quay lại những địa thế căn cứ ” mới ” và vây lỏng QLVNCH. Nếu như sau năm 1971, mặc dầu bị thất trận ở Nam Lào nhưng QLVNCH vẫn trấn áp 90 % tỉnh Quảng Trị ; năm 1972 rơi vào ” bẫy ” lê dài thời hạn của Quân Giải phóng, và lại thua đau ở chiến lũy bờ biển Quảng Trị đầu năm 1973 ; họ chỉ còn trấn áp được 50% phía nam tỉnh này. Phía Bắc Kon Tum đã hình thành một địa thế căn cứ bàn đạp ( Đắc Tô – Tân Cảnh ) rất có lợi cho Quân Giải phóng. Nhiều khu giải phóng ở cấp Q. và xã đã Open ở vùng ven biển miền Trung và Đồng Bằng Nam Bộ, những nơi được coi là tương đối yên tĩnh trước năm 1972 .Nhìn chung, cái mà phía QLVNCH cho là thắng lợi thì thực ra là chỉ việc làm chậm bước tiến của Quân Giải phóng và là một thất bại về kế hoạch. Điều đó lý giải tại sau sau Hiệp định Paris, Nguyễn Văn Thiệu liên tục thực thi những giải pháp quân sự chiến lược ( những kế hoạch Lý Thường Kiệt ) để ” tái chiếm chủ quyền lãnh thổ ” – một sự vi phạm Hiệp định Paris, nhằm mục đích cố chiếm lấy những bàn đạp tiến công của đối phương .

Mặc dù trong cuộc duyệt binh mừng chiến thắng Lam Sơn 72 tổ chức tại Sài Gòn hồi tháng 9, Nguyễn Văn Thiệu có tuyên bố chiến thắng đi nữa thì chính bản thân ông ta cũng tự thấy rằng, “chiến thắng” mà QLVNCH tự tuyên bố thực ra không phải chỉ do QLVNCH tạo ra, nó không thể có nếu không có hỏa lực dữ dội từ trên không bằng máy bay B-52 của Không lực Hoa Kỳ và những khoản viện trợ quân sự to lớn. Ông ta từng nói: “Nếu Hoa Kỳ mà không viện trợ cho chúng tôi nữa thì không phải là một ngày, một tháng hay một năm mà chỉ sau 3 giờ, chúng tôi sẽ rời khỏi Dinh Độc Lập!” [38] Và 33 năm sau, ông ta cũng vẫn nói: “Tôi nghĩ rằng chúng tôi được Hoa Kỳ bảo đảm rằng Hoa Kỳ sẽ phản ứng mãnh liệt khi Cộng sản thực sự vi phạm lệnh ngưng bắn”[39].

Không những thế, Chiến cục năm 1972 đã làm tiêu tốn nặng nề những đội quân tinh nhuệ nhất, được huấn luyện và đào tạo kỹ càng và có trình độ tác chiến khá cao của QLVNCH : sư đoàn dù, sư đoàn thủy quân lục chiến, sư đoàn 1 bộ binh, 9/16 liên đoàn biệt động quân, liên đoàn Biệt-Cách-dù … Đây là lỗ hổng quá lớn mà viện trợ vũ khí, máy bay, xe tăng, pháo, súng đạn của Hoa Kỳ không hề bù đắp được. Mặc dù nhiều sĩ quan cấp tá và cấp tướng của QLVNCH tỏ ra dày dạn trận mạc hơn sau năm 1972 nhưng số quân tuyển mới sau này để bổ trợ có đông hơn không hề sánh được với số quân thiện chiến đã mất .Xét trên góc nhìn kế hoạch toàn thế giới thì năm 1972 cũng hoàn toàn có thể coi là một năm thành công xuất sắc so với Hoa Kỳ. Trước hết, họ đã đạt được hầu hết tiềm năng làm cho Việt Nam Dân chủ Cộng hòa kiệt quệ khi ra khỏi cuộc chiến tranh, tối thiểu là về tiềm lực kinh tế-quốc phòng. Hoa Kỳ cũng đạt được tiềm năng rút ra khỏi đại chiến mà không bị mang tiếng là ” tháo chạy ” ; có thời cơ để củng cố lại quốc gia để đối phó với chạy đua vũ trang kế hoạch của Liên Xô ; đã đặt được quan hệ hợp tác với Trung Quốc để lập lại thế cân đối kế hoạch ở Khu vực Đông Nam Á và Thái Bình Dương cũng như hình thành liên minh Mỹ-Trung chống Liên Xô và cản trở quy trình tái thống nhất của Nước Ta ; tù binh Mỹ được trao trả, gánh nặng ngân sách cuộc chiến tranh hàng vài chục tỷ đô la hàng năm được cất bỏ. Nếu xét ở riêng mặt trận Nước Ta thì Mỹ đã thua khi không hề đạt được tiềm năng của mình là buộc Việt Nam Dân chủ Cộng hòa – nhà nước Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Nước Ta đồng ý bản Hiệp định theo ý đồ của mình. Đồng thời, để rút khỏi đại chiến, họ cũng đã bỏ rơi luôn chính phủ nước nhà Nước Ta Cộng hòa .Tuy nhiên, theo nhìn nhận của những chuyên viên kế hoạch Hoa Kỳ thì cái giá để rút ra khỏi cuộc chiến tranh Nước Ta không hề rẻ. Sau khi rút đi, quân đội phải để lại cho QLVNCH số gia tài quân sự chiến lược trị giá hơn 3 tỷ đô la. Không kể số máy bay bị bắn rơi, số phi công bị chết hoặc bị bắt trong năm 1972 thì ngân sách cho những cuộc ném bom trong 8 tháng sau cuối cũng lên đến số lượng vài tỷ đô la. Không những thế, cần phải có món viện trợ quân sự chiến lược khẩn cấp đến 2,6 tỷ đô la : trước hết để bù đắp nhanh gọn thiệt hại về gia tài quá lớn, và nhằm mục đích làm cho QLVNCH trở thành quân đội mạnh nhất Khu vực Đông Nam Á về trang bị kỹ thuật. Không quân Nước Ta Cộng hòa cũng đứng thứ tư quốc tế về không quân ( chỉ sau Hoa Kỳ, Liên Xô và Vương quốc Anh ). Mặt khác, uy tín quân sự chiến lược của Hoa Kỳ cũng giảm sút do Việt Nam Dân chủ Cộng hòa là nước tiên phong trên quốc tế ( và cho đến nay là duy nhất ) hạ được hàng chục pháo đài bay B-52, một trong bộ ba vũ khí kế hoạch của Hoa Kỳ, thậm chí còn họ còn hạ bằng những vũ khí lỗi thời như tên lửa S-75 mà radar của Việt Nam Dân chủ Cộng hòa chưa đủ tốt để bắt được B52 .
Quân Giải phóng cũng đạt được những tác dụng hoàn toàn có thể coi là thắng lợi lớn nhất của họ từ trước đến nay. Sau năm 1968, họ bị quân đội Hoa Kỳ và QLVNCH chiếm mất nhiều hậu cứ quan trọng ở Tây Nguyên, Tây Trị Thiên và đặc biệt quan trọng ở Đông Nam Bộ, chỉ còn lại một vài khu giải phóng nhỏ lẻ ở những vùng xa xôi thì đến đầu năm 1973, những sư đoàn nòng cốt của họ đã đứng chân vững chãi trên cả ba vùng kế hoạch Bắc Tây Nguyên, Đông Nam Bộ, quan trọng ở phía Bắc Quảng Trị – chiến trường sinh tử so với QLVNCH. Đây là những địa phận có tính kế hoạch. Đặc biệt, với những thắng lợi quân sự chiến lược của mình, họ đã vô hiệu được Quân đội Hoa Kỳ khỏi mặt trận Nước Ta, từ đó khiến cán cân lực lượng dần trở nên có lợi cho Quân Giải phóng. Song song với đó là những thắng lợi về chính trị. Đã có quốc gia thuộc khối Tư bản chủ nghĩa đã khởi đầu thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và công nhận nhà nước Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Nước Ta .So với tiềm năng khởi đầu, Quân Giải phóng đã không đạt được trọn vẹn những ý đồ kế hoạch mà họ đã dữ thế chủ động đề ra :

• Tại Trị Thiên Huế: Bộ Tư lệnh B5 chỉ đạt được hai trong ba mục tiêu (2 mục tiêu đã đạt: kiểm soát Đông Hà và cảng Cửa Việt); vào giai đoạn cuối của chiến dịch Xuân-Hè, họ không giữ được Thành cổ và thị xã Quảng Trị. Thiệt hại về sinh mạng lên đến trên 15.000 người chết, hàng vạn người khác bị thương. Tuy nhiên, họ đã giành được thắng lợi về chính trị và chiến lược khi kéo dài Hội nghị Paris tới thời điểm buộc Mỹ phải nhượng bộ.
• Tại Tây Nguyên: Bộ Tư lệnh B3 chỉ đạt được mục tiêu thứ nhất (kiểm soát Đắc Tô-Tân Cảnh), không đạt được mục tiêu chiếm toàn bộ Kon Tum mà chỉ vây lỏng và kiểm soát các vị trí chiến lược. Sau khi gây được sức ép, Quân Giải phóng duy trì Kon Tum ở ngưỡng giằng co với lợi thế đang nghiêng về phía họ. Tuy nhiên, Bộ Tư lệnh khu V lại bù đắp được bằng việc có được ba huyện quan trọng ở Bắc Bình Định và giữ được nó đến khi có ngừng bắn.
• Tại Đông Nam Bộ: Bộ Tư lệnh B2 chỉ đạt được nhiệm vụ thứ nhất (giải phóng Lộc Ninh), phải chuyển hướng nhiệm vụ thứ hai sang bao vây cô lập An Lộc. Dù sao họ đã giải phóng được phần lãnh thổ rộng lớn của Tây Ninh và Bình Long, lấy đó làm bàn đạp vững chắc để đứng chân các sư đoàn chủ lực. Đặc biệt, các trận đánh tại Khu VIII (chiến trường phối hợp) sau đã mở ra được một vùng giải phóng cắm sâu vào địa bàn phía Bắc Vùng chiến thuật IV của QLVNCH, ngay sát phía Nam Sài Gòn, hình thành một hướng uy hiếp mới đối với Biệt khu thủ đô của VNCH.
• Tại các vùng nông thôn Trung Bộ: Do phải điều quân chủ lực tới các vùng trọng yếu, thế kiểm soát tại nhiều vùng nông thôn của QLVNCH bị suy yếu. Du kích quân Giải phóng đẩy mạnh hoạt động, phá nhiều Ấp chiến lược, thu hẹp vùng kiểm soát của QLVNCH tại nông thôn. Do có được vùng giải phóng an toàn hơn, lực lượng vũ trang tại chỗ Quân khu 5 giai đoạn trước chịu nhiều hy sinh mất mát, hiện đã có điều kiện củng cố và bổ sung khí tài. Chiến trường phối hợp Bắc Bình Định thu được nhiều thành công nhất dù chỉ là chiến trường phụ. Đó là thành quả của sư đoàn 3 Sao Vàng sau nhiều năm “nằm gai nếm mật” ở vùng tranh chấp.
• Tại mặt trận đất đối không trên miền Bắc Việt Nam, QĐNDVN đã có một thắng lợi mà cả thế giới cũng như phía Hoa Kỳ không thể phủ nhận. Ngay cả khi chỉ xét kết quả do phía Hoa Kỳ công bố thì bình quân số máy bay Mỹ bị các lực lượng phòng không Việt Nam bắn rơi, bắn hỏng năm 1972 cũng xấp xỉ bình quân 4 năm chiến tranh phá hoại thời Johnson (1965-1968). Cho đến thời điểm 1972 và hiện nay, chỉ có QĐNDVN (một quân đội có trang bị vũ khí không phải là hiện đại) đạt được kết quả bắn rơi nhiều pháo đài bay B-52 của Không lực Hoa Kỳ.

Tóm tắt gọn : QĐNDVN chịu đựng tổn thất lớn để tạo sức ép về quân sự chiến lược, vô hiệu hóa QLVNCH, buộc Mỹ phải chọn giải pháp ra ” tối hậu thư ” dùng không quân hòng tiêu diệt TP. Hà Nội, mọi hiệu quả dồn về chiến dịch Linebacker II và trận này mang tính quyết định hành động cho chiến cục. Cộng toàn bộ những thiệt hại, Hoa Kỳ đã tổn thất quá nhiều về ngân sách quân sự chiến lược – quốc phòng. Nếu xét về góc nhìn quân sự chiến lược thuần túy, chiến cục chưa đến mức làm cho Nước Ta Cộng hoà phải lung lay. Nhưng những chiến quả đó đã được bộc lộ tại Hội nghị Paris và đi đến việc ký kết bản Hiệp định Paris 1973, chấm hết sự hiện hữu chính thức về quân sự chiến lược của Hoa Kỳ. Cho dù QLVNCH được Hoa Kỳ tăng cường viện trợ đến mức cao nhất, được hàng ngàn cố vấn quân sự chiến lược Mỹ liên tục tương hỗ nhưng cũng không khi nào hoàn toàn có thể lấp được lỗ hổng mà Mỹ để lại khi rút hàng loạt quân chính quy về nước .

Ba kết quả chính trị quan trọng nhất mà phía Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa Miền nam Việt Nam đạt được là:

Điều này được phía Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và nhà nước Cách mạng lâm thời Cộng hòa Miền nam Nước Ta coi là một thắng lợi tầm cỡ về thực thi cuộc chiến tranh phối hợp giữa những hoạt động giải trí : quân sự chiến lược, chính trị, ngoại giao chứ không đơn thuần chỉ là thành quả về quân sự chiến lược .Theo nhìn nhận của chính giới phương Tây, sau một năm xung đột và đàm phán, những bên đều đạt được điều mình muốn : Hoa Kỳ đưa được tù binh trở lại và ra khỏi đại chiến trong danh dự-nhưng đây chỉ là tiềm năng tối thiểu của Hoa Kỳ, những tiềm năng lớn hơn, Hoa Kỳ không đạt được ; Việt Nam Dân chủ Cộng hòa – nhà nước Cách mạng lâm thời Cộng hòa Miền nam Nước Ta được Hoa Kỳ cam kết và thực thi đúng cam kết việc rút quân trọn vẹn khỏi miền Nam, chấm hết những hành vi quân sự chiến lược chống VNDCCH – nhà nước Cách mạng lâm thời Cộng hòa Miền nam Nước Ta ; Nước Ta Cộng hoà giữ được chính quyền sở tại Nguyễn Văn Thiệu ; nhà nước Cộng hòa Miền nam Nước Ta có được vị thế chính trị hợp pháp. Các bên cam kết tổ chức triển khai tổng tuyển cử để thống nhất quốc gia ( nhưng tới năm 1976, Tổng tuyển cử mới được nhà nước Cách mạng lâm thời Cộng hòa Miền nam Nước Ta và Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tổ chức triển khai do phía Nước Ta Cộng hòa vi phạm Hiệp định ). Mỗi bên đều được một cái gì đó nhưng không ai được toàn bộ mọi thứ. [ 40 ]Theo phía Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và nhà nước Cách mạng lâm thời Cộng hòa Miền nam Nước Ta, do diễn biến quốc tế có những bất lợi cho họ nên họ mở chiến cục cần phải đúng thời gian và dữ thế chủ động kết thúc chiến cục kịp thời, nếu lê dài hơn sẽ bất lợi ( trừ đại chiến phòng không cuối tháng 12 năm 1972 do Hoa Kỳ dữ thế chủ động tiến công ). Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và nhà nước Cách mạng lâm thời Cộng hòa Miền nam Nước Ta đều hiểu rằng ” Hoa Kỳ đã chịu nhượng bộ về chính trị “, họ còn đòi vô hiệu Nguyễn Văn Thiệu, lập cơ quan chính phủ ba thành phần – đây là điều cả Hoa Kỳ và Nguyễn Văn Thiệu sẽ không hề đồng ý. Điều quan trọng là với tác dụng tổng hợp của Chiến cục năm 1972, tương quan lực lượng quân sự chiến lược, chính trị và ngoại giao ở miền Nam Nước Ta đã biến hóa cơ bản ; QLVNCH yếu hơn khi không còn hỏa lực Hoa Kỳ yểm trợ ; và khi Hoa Kỳ đã rút ra thì năng lực quay lại là rất thấp [ 41 ]. Trên trong thực tiễn, Hoa Kỳ đã không quay lại Nước Ta về quân sự chiến lược trong những Tổng tấn công và nổi dậy mùa xuân năm 1975 của Quân Giải phóng dẫn đến sự sụp đổ của Nước Ta Cộng hòa. Quân Giải phóng đạt được những tiềm năng mà năm 1972 họ chưa thực thi được .

• Bách khoa tri thức quốc phòng toàn dân. Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia. Hà Nội. 2003.
• Từ điển Bách khoa Việt Nam. Các tập 1, 2, 3, 4. Nhà xuất bản Từ điển bách khoa. Hà Nội. 2000-2005.
• Lt. Gen. Ngo Quang Truong,
• Bộ Quốc phòng. Lịch sử kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Tập VII. Nhà xuất bản Chính trị quốc gia. Hà Nội. 2008.
• G.C.Herring. Cuộc chiến tranh dài ngày nhất của nước Mỹ, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia. Hà Nội. 1998.
• J.Pimlott. Việt Nam – Những trận đánh quyết định. Trung tâm thông tin khoa học – Công nghệ – Môi trường Bộ Quốc phòng ấn hành. Hà Nội. 1997.
• The Dictionary of the Vietnam war. Green Woood Press. Westpoint.1998
• Robert S. McNamara. Nhìn lại quá khứ – tấn thảm lịch và những bài học về Việt Nam. Nhà xuất bản Chính trị quốc gia. 1995
• MACVSOG. Lịch sử chỉ huy 1971-1972.Phụ lục B.
• Michael McLear. Vietnam-the ten thousand day war. Thames Methuen London. 1982.
• Nguyễn Đình Ước (chủ biên). Lịch sử mặt trận Đường 9-Bắc Quảng Trị 1966-1975. Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. Hà Nội. 2001
• THE EASTER OFFENSIVE OF 1972 Lưu trữ 2012-11-28 tại Wayback Machine, Hoa Kỳ Army Center Of Military History

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

Source: Thabet
Category: Phong thủy