Quảng cáo
Tổng thống Moon Jae In, sắp mãn nhiệm, đang cố đạt được 1 số ít điểm thuận tiện cho tiến trình chấm hết cuộc chiến tranh trên bán đảo Triều Tiên. Nghị Viện Nước Hàn sắp bỏ phiếu về « Tuyên bố chấm hết cuộc chiến tranh », được ông Moon tái đề xuất kiến nghị khi phát biểu tại Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc vào tháng 09/2021 .Ngoài ra, chính quyền sở tại Seoul cũng muốn có thêm sự ủng hộ từ quốc tế, đặc biệt quan trọng là Trung Quốc. Ngày 23/12, hai thứ trưởng Ngoại Giao của Nước Hàn và Trung Quốc đã tổ chức triển khai hội đàm trực tuyến về nhiều chủ đề, trong đó có công bố chấm hết cuộc chiến tranh Liên Triều, Thế Vận Hội Mùa Đông Bắc Kinh 2022, cũng như quan hệ Mỹ-Trung và yếu tố Đài Loan .Cuộc họp trên có ý nghĩa như thế nào ? Nước Hàn hoàn toàn có thể trông đợi gì từ phía Trung Quốc ? RFI Tiếng Việt đặt câu hỏi với nhà nghiên cứu Antoine Bondaz, Quỹ Nghiên cứu Chiến lược Pháp .
*****
RFI : Cuộc họp trực tuyến ngày 23/12/2021 giữa hai thứ trưởng Ngoại Giao của Hàn Quốc và Trung Quốc có tầm quan trọng như thế nào ?
Antoine Bondaz : Cuộc họp này mang ý nghĩa quan trọng vì quy tụ hai thứ trưởng ngoại giao. Và dù có phần rập khuôn truyền thống, nhưng đã không một cuộc họp nào như vậy được tổ chức từ hai năm qua. Vì thế “Đối thoại Chiến lược” là sự tái lập các cuộc thảo luận ở cấp cao, nhưng phải nhắc lại rằng các bộ trưởng Ngoại Giao hai nước vẫn tiếp tục gặp nhau.
Tuy nhiên, cuộc họp cấp cao này không phản ánh được sự cải tổ hay sự xuống cấp trầm trọng trong mối quan hệ ngoại giao giữa hai nước. Điều quan trọng so với Seoul, từ nhiều năm nay và đặc biệt quan trọng là kể từ khi tổng thống Moon Jae In nhậm chức, là phải tìm được thế cân đối, rất khó, giữa một bên là quan hệ với Washington, bên kia là với Bắc Kinh, trong khi Trung Quốc giữ một vai trò vô cùng quan trọng, vì không những là đối tác chiến lược thương mại lớn nhất của Nước Hàn, mà còn là một vương quốc không hề thiếu trong hồ sơ Bắc Triều Tiên .Do đó, so với tổng thống Moon Jae In, tìm cách đạt được điều gì đó trong cuối nhiệm kỳ và chỉ vài tuần trước kỳ bầu cử tổng thống mang ý nghĩa quan trọng về hồ sơ Bắc Triều Tiên. Và ở điểm này, Seoul cần đến Trung Quốc .
RFI : Ông vừa nhắc đến Trung Quốc trong hồ sơ Bắc Triều Tiên. Cụ thể, Bắc Kinh đóng vai trò như thế nào ?
Antoine Bondaz : Dĩ nhiên là Trung Quốc đóng vai trò vô cùng quan trọng khi nói đến giả định một hiệp định hòa bình, hay thậm chí là một bản tuyên bố chấm dứt chiến tranh. Đây là văn bản mà Nghị Viện Hàn Quốc sắp bỏ phiếu trong những ngày hoặc những tuần tới. Cần phải nhắc lại Trung Quốc cũng là một bên tham gia ký hiệp định ngừng bắn Bàn Môn Điếm (Panmunjeom). Trong trường hợp cần ký kết một thỏa thuận hòa bình chính thức, Trung Quốc, cũng như Hoa Kỳ và dĩ nhiên là Bắc Triều Tiên chắc chắn sẽ cùng ký vào đó.
Thế nhưng trước mắt chưa phải là hiệp định hòa bình, mà mới chỉ là tuyên bố đơn phương chấm dứt chiến tranh từ phía Hàn Quốc. Vì thế, mục tiêu của Seoul là phải nhận được sự ủng hộ ngoại giao nếu như tuyên bố chấm dứt chiến tranh được Nghị Viện thông qua. Tuy nhiên, Hoa Kỳ cũng như các nước châu Âu lại cho rằng một tuyên bố như vậy lại “khá vô ích” trên thực tế, nhất là rơi vào cuối nhiệm kỳ của tổng thống Moon Jae In và vài tuần trước kỳ bầu cử tổng thống.
Không chắc là Nước Hàn sẽ nhận được sự ủng hộ trọn vẹn và rõ ràng từ liên minh chính là Mỹ hoặc từ châu Âu. Vì thế điều quan trọng so với Seoul là tìm cách có được ủng hộ từ những nước khác. Nếu như Trung Quốc công khai minh bạch ủng hộ công bố chấm hết cuộc chiến tranh của Nước Hàn, thì rõ ràng đó là điểm tích cực và được ngành ngoại giao Nước Hàn nhấn mạnh vấn đề .
RFI : Có thể thấy là Seoul cần Bắc Kinh. Có phải vì lý do này mà Hàn Quốc đã không ủng hộ lời kêu gọi tẩy chay ngoại giao Olympic Mùa Đông 2022 được Washington đưa ra, trái với nước láng giềng Nhật Bản, cũng như hủy lời mời bộ trưởng Kỹ Thuật Số Đài Loan tham dự một hội thảo ở Seoul ?
Antoine Bondaz : Đúng là có rất nhiều mâu thuẫn, thậm chí là nghịch lý trong chính sách đối ngoại của Hàn Quốc đối với Trung Quốc. Trái với Nhật Bản hoặc các nước phương Tây, Hàn Quốc rất ít khi công khai chỉ trích Trung Quốc, dù là vấn đề Hồng Kông, hay là vi phạm nhân quyền ở Tân Cương. Thế nhưng, người dân Hàn Quốc lại có ý kiến khác và có cái nhìn cực xấu về Trung Quốc, thậm chí có thể hơn nhiều hơn cả ở châu Âu, nếu nhìn vào khảo sát công luận hồi đầu năm 2021. Vào thời điểm đó xảy ra một loạt các bất đồng song phương nghiêm trọng liên quan đến chiếm đoạt văn hóa, viết lại lịch sử…
Tóm lại, hoàn toàn có thể thấy phần nào nghịch lý, giữa một bên là công luận ngày càng chỉ trích và phản đối việc xích gần với Trung Quốc và bên kia là ngành ngoại giao muốn thân thiện hơn để giữ thế cân đối giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc, nhất là Bắc Kinh lại đóng vai trò quan trọng trong hồ sơ Bắc Triều Tiên. Chính vì nguyên do này mà Nước Hàn sẽ không lôi kéo tẩy chay ngoại giao lễ khai mạc Thế Vận Hội Mùa Đông Bắc Kinh .Ngoài nguyên do này, cần phải nhắc lại vào năm 2018, Nước Hàn cũng đăng cai Olympic Mùa Đông, Seoul kỳ vọng làm lại được điều đã triển khai cách đây 4 năm, có nghĩa là gặp đoàn vận động viên miền Bắc, đồng thời tạo điều kiện kèm theo để Mỹ và Bắc Triều Tiên xích lại gần nhau hơn. Dĩ nhiên rõ ràng là chuyện này sẽ không xảy ra trong kỳ Thế Vận Hội ở Bắc Kinh, nhưng Seoul vẫn đi theo con đường đó. Do vậy sẽ không có chuyện tẩy chay, mà thậm chí còn hoàn toàn có thể là tổng thống Nước Hàn sẽ dự lễ khai mạc, chính bới ông đã chính thức được mời .Tình huống phần nào nghịch lý này khiến tất cả chúng ta nhớ lại tháng 09/2015, khi tổng thống Nga Vladimir Putin và tổng thống Nước Hàn Park Guen Hye lúc đó cũng đến Bắc Kinh dự lễ diễu binh kỷ niệm chấm hết Thế Chiến II. Vào thời gian đó, không một nhà chỉ huy châu Âu hay phương Tây nào xuất hiện, chỉ có tổng thống Nước Hàn .
RFI : Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae In công du Úc từ 12-15/12 nhằm thắt chặt quan hệ song phương. Liệu sự kiện này có tác động đến mối quan hệ với Trung Quốc, vì Úc đang bị Bắc Kinh trừng phạt kinh tế ?
Antoine Bondaz : Tôi không nghĩ là chuyến công du của tổng thống Moon Jae In gây tác động nào đó đến mối quan hệ Seoul-Bắc Kinh, vì một lý do đơn giản, đó là Hàn Quốc không hùa theo Úc chống lại Trung Quốc. Chuyến công du này chỉ đơn thuần nằm trong khuôn khổ song phương Seoul-Canberra.
Đối với Nước Hàn, đặc biệt quan trọng là từ năm 2017 khi ông Moon Jae In lên làm tổng thống, điều quan trọng là tiến hành “ Chính sách phương Nam ” mới nhằm mục đích xích lại gần hơn, đa phần là với vùng Khu vực Đông Nam Á và những nước ASEAN. Vì thế, trong nhiệm kỳ tổng thống, ông Moon Jae In đã công du 10 nước ASEAN, cũng như Úc, New Zealand … Mục tiêu của những chuyến thăm này là tăng cường quan hệ kinh tế tài chính, thôi thúc hợp tác trong những tổ chức triển khai quốc tế .Cần phải nhắc lại là Nước Hàn và Úc nằm trong nhóm cường quốc bậc trung, được gọi là MIKTA, gồm Mêhicô, Indonesia, Nước Hàn, Thổ Nhĩ Kỳ và Úc. Vì thế, hai nước có mối quan hệ từ lâu và chuyến công du của tổng thống Moon trọn vẹn nằm trong khuôn khổ quan hệ song phương .
RFI Tiếng Việt xin chân thành cảm ơn nhà nghiên cứu Antoine Bondaz, Quỹ Nghiên cứu Chiến lược Pháp.
Thư TinHãy nhận thư tin hàng ngày của RFI: Bản tin thời sự, phóng sự, phỏng vấn, phân tích, chân dung, tạp chí
Đăng ký
Tải ứng dụng RFI để theo dõi hàng loạt thời sự quốc tế
Download_on_the_App_Store_Badge_VN_RGB_blk_100217
google-play-badge_vi