VN nên sửa luật về tội danh giết người để giảm án tử hình?

• LS Ngô Ngọc Trai
• Gửi cho BBC News Tiếng Việt từ Hà Nội

31 tháng 10 2021Nguồn hình ảnh, HOANG DINH NAM / Getty Images

Chụp lại hình ảnh,

Toàn cảnh phiên tòa xét xử xét xử ba người sự không tương đồng chính kiến tại Tòa án Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, 2007

Gần đây trên cả nước xảy ra nhiều vụ trọng án giết người đặc biệt nghiêm trọng được báo chí đưa tin.

Hôm 22/10, ở Bắc Giang xảy ra vấn đề một người đàn ông dùng dao giết chết ba người gồm cha mẹ và em gái .Cũng ở Bắc Giang hôm 30/10, tại trụ sở TANDTC nhân dân huyện Lục Ngạn, một người đâm chết vợ và đâm trọng thương bố vợ khi đến tòa xử lý việc ly hôn .Hôm 28/10, ở Tỉnh Thái Bình một người đàn ông 37 tuổi sát hại em gái 34 tuổi do xích míc mái ấm gia đình .Ngày 27/10, ở Thanh Hóa một người đàn ông 66 tuổi chém chết em dâu và cháu dâu đang mang thai do tranh chấp về gia tài .Cũng ngày 27/10, ở Long Khánh, Đồng Nai một người đàn ông dùng xẻng đánh chết người bị cho là nhân tình của vợ cũ .Ngày 29/9, tại TP. Hải Phòng một người đàn ông đâm chết người vợ 23 tuổi vì ghen tuông. Cũng do ghen tuông, hôm 17/7, tại thành phố Hồ Chí Minh một người đàn ông đâm chết cả vợ và người tình của vợ .Theo Bộ luật Hình sự thì những hành vi giết nhiều người hoặc giết một người nhưng bị nhìn nhận là có đặc thù côn đồ hay đê hèn sẽ thuộc khung hình phạt hoàn toàn có thể bị án tử hình .Nguồn hình ảnh, AFPChụp lại hình ảnh ,Giới truyền thông online và ngoại giao theo dõi phiên tòa xét xử xét xử qua kênh truyền hình tại Tòa án Nhân dân TP.HN, 2007

Nhìn lại về án tử hình

Năm 2009, Bộ luật Hình sự sửa đổi đã bỏ hình phạt tử hình ở 8 tội danh gồm : Tội hiếp dâm ; Tội lừa đảo chiếm đoạt gia tài ; Tội buôn lậu ; Tội làm, tàng trữ, luân chuyển, lưu hành tiền giả, ngân phiếu giả, công trái giả ; Tội tổ chức triển khai sử dụng trái phép chất ma túy ; Tội chiếm đoạt tàu bay, tàu thuỷ ; Tội đưa hối lộ ; Tội huỷ hoại vũ khí quân dụng, phương tiện kỹ thuật quân sự chiến lược .Đến năm năm ngoái, Bộ luật Hình sự sửa đổi liên tục bỏ đi hình phạt tử hình ở 7 tội danh gồm : Tội cướp gia tài ; Tội sản xuất, kinh doanh hàng cấm là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm ; Tội tàng trữ trái phép chất ma túy ; Tội chiếm đoạt chất ma túy ; Tội hủy hoại khu công trình, cơ sở, phương tiện đi lại quan trọng về bảo mật an ninh vương quốc ; Tội chống mệnh lệnh ; Tội đầu hàng địch .Đồng thời, Bộ luật Hình sự năm năm ngoái cũng bỏ tội danh hoạt động giải trí phỉ trước đây có quy định hình phạt tử hình .Như thế, theo xu thế pháp lý tân tiến mang niềm tin tôn trọng bảo vệ quyền con người, pháp luật hình sự theo thời hạn đã dần bỏ đi hình phạt tử hình .Dẫu vậy việc lược bỏ án tử hình lại diễn ra không phù hợp giữa việc bỏ mức án ở nhiều tội danh và việc duy trì những diễn biến định khung tăng nặng ở những tội danh còn duy trì mức án này .Để thấy được yếu tố, lấy ví dụ đơn cử như tội danh giết người vẫn còn giữ mức án tử hình, khi so sánh Bộ luật Hình sự năm năm ngoái với Bộ luật Hình sự năm 1999 sẽ thấy, không có sự biến hóa nào về những yếu tố pháp lý làm địa thế căn cứ cho việc tuyên án .Bộ luật Hình sự năm 1999 lao lý về tội giết người tại Điều 93 với 16 diễn biến định khung theo khoản 1 hoàn toàn có thể bị mức án tử hình, thì cả 16 diễn biến định khung này đều được giữ nguyên ở Bộ luật Hình sự năm năm ngoái mà không hề được lược giảm bớt đi .Đó là những diễn biến định khung như giết nhiều người, giết trẻ nhỏ, giết phụ nữ mang thai, có đặc thù côn đồ, vì động cơ đê hèn, có tổ chức triển khai. v.v. gồm toàn bộ 16 yếu tố định khung .

Như thế là có sự không tương xứng và thiếu hợp lý giữa việc bãi bỏ mức án tử hình ở nhiều tội danh nhưng lại giữ nguyên các yếu tố định khung ở tội danh còn mức án này.

Việc làm luật như thế là thiếu ngặt nghèo khoa học .Đúng ra với ý thức tôn trọng và bảo vệ quyền con người thì việc thanh tra rà soát bỏ án tử hình ở nhiều tội danh cần được tiến hành đồng thời với việc bỏ bớt đi những yếu tố định khung hình phạt ở những tội danh còn duy trì mức án .Bởi nếu có sự tăng trưởng về mặt nhận thức đưa đến sự biến hóa ý niệm cho rằng không nên phán quyết tử hình cho hành vi cướp gia tài, thì tại sao lại không biến hóa ý niệm trong việc phán quyết tử hình cho hành vi giết người có đặc thù côn đồ hay có động cơ đê hèn ?Bình tâm Để ý đến thì hành vi giết người nào mà chẳng bao hàm trong đó những yếu tố như côn đồ và đê hèn, chẳng lẽ có việc giết người sẽ được nhìn nhận là nhã nhặn lịch sự và trang nhã hay sao ?Cho nên việc duy trì những yếu tố định khung như vậy mang thực chất của sự bất hợp lý, tạo khoảng trống thoáng rộng cho việc phán quyết nghiêm khắc .Ví như vụ sát hại nữ sinh giao gà ở Điện Biên xảy ra hồi dịp Tết Nguyên đán năm 2019 có tới 6 án tử hình được giữ nguyên qua hai cấp xét xử .Nguồn hình ảnh, HOANG DINH NAMChụp lại hình ảnh ,Cảnh sát chặn một con phố dẫn đến Tòa án Nhân dân TP. Hà Nội, năm nay

Ít tác dụng

Từ trong thực tiễn quan sát thì thấy khi gây án kẻ thủ phạm ít dừng lại để tâm lý về hình phạt. Hoặc nhiều thủ phạm sau khi ra tay giết người thì cũng tự sát cho thấy người phạm tội không sợ chết .Bởi vậy hình phạt tử hình trong tố tụng hình sự ít công dụng ngăn giảm những hành vi phạm tội. Trên quốc tế nhiều nghiên cứu và điều tra đã chỉ ra hình phạt tử hình không giúp ngăn giảm tội phạm, vì vậy nhiều nước đã bãi bỏ .Vài ba năm trước xảy ra vấn đề ở nước Anh có tương quan đến Nước Ta được báo chí truyền thông đưa tin, có hai thủ phạm đã hãm hiếp và đốt chiếc xe xe hơi khiến cô gái gốc Việt tử trận. Tòa án Anh sau đó đã tuyên án chung thân không ân xá cho hai thủ phạm, ở nước Anh từ lâu đã không có án tử hình .Ở Nước Ta lúc bấy giờ, nhiều người cho rằng với xã hội hiện tại thu nhập trung bình đầu người còn thấp, xã hội sống sót nhiều yếu tố lỗi thời, dân số đông tội phạm nhiều, án tử hình là một hình phạt có tính răn đe giúp trấn áp hạn chế tội phạm .Đồng tình san sẻ phần nào với những quan điểm đó, nhưng tôi vẫn thấy có vẻ như nghĩa vụ và trách nhiệm nặng nề nan giải của việc ngăn ngừa giảm thiểu tội phạm bị áp đặt một cách không công minh lên số phận của những người chịu án tử hình .Đúng ra để ngăn giảm tội phạm thì cần rất nhiều việc phải làm, như thể cần có những chủ trương tăng trưởng kinh tế tài chính xã hội đúng đắn, cần những đường lối tăng trưởng vương quốc đúng đắn, cần chủ trương lôi cuốn góp vốn đầu tư, kinh tế tài chính tăng trưởng, văn hóa truyền thống giáo dục tri thức được nâng cao, từ đó mới giúp giảm đi tội phạm .Nếu hiểu được như vậy sẽ thấy việc tuyên án tử hình đâu đó như những người tự do bên ngoài đang chối bỏ không nhìn ra nghĩa vụ và trách nhiệm nơi mình .

Nên sửa luật

Trước thực trạng những vụ án giết người đang diễn ra ở mức độ thông dụng thì tôi cho rằng việc cần làm là nên sửa điều luật về tội danh giết người để ngăn giảm bớt án tử hình .Nên thu hẹp lược bớt thay vì phân loại ra quá nhiều trường hợp nhận diện để rồi được cho phép áp mức án .Lâu nay pháp lý vốn có án tử hình nghiêm khắc rồi nhưng số vụ giết người vẫn ở mức như đã xảy ra, vậy tính năng của hình phạt đến đâu ?Trong khi đó sau khi gây án kẻ thủ phạm đã gây ra sự thê lương cho cả mái ấm gia đình người thân trong gia đình của mình .

Dù ra tay tàn ác với nạn nhân nhưng đó vẫn có thể là người chưa có lầm lỗi với bố mẹ hoặc con cái.

Nhiều trường hợp người ta không tin được rằng người thân trong gia đình của mình đã triển khai một hành vi gây án kinh điển và vẫn mong ước người thân trong gia đình được sống .Lược bớt án tử hình là một cách hành xử nhân văn hướng đến những người thân thích của những bị cáo .

Bài thể hiện quan điểm và văn phong của tác giả, một luật sư từ Hà Nội.

Source: Thabet
Category: Phong thủy